Orienteren op nieuwe koudemiddelen fruitkoeling

Meer dan tachtig fruittelers namen midden februari deel aan een webinar over alternatieven voor koelen met freon. Bewaartechnologisch onderzoeker en adviseur voor Wageningen University & Research Frank van de Geijn gaf de telers informatie over koelen met CO2 of ammoniak. Fruitteler en deelnemer aan het webinar Wim Tijssen uit Bergharen: ‘Het was een interessant en nuttig webinar, zeker als je je aan het oriënteren bent op nieuwe koelmiddelen.’

Tijssen heeft dertien hectare Kanzi en vier hectare Conference- en Migoperen. ‘Ik koel alleen de appels zelf. Omdat peren kouder gekoeld moeten worden, zo’n halve graad min een, laat ik die koelen bij Fruitmasters. Momenteel koelen veel fruittelers nog met Freon. Maar omdat dat synthetische koelmiddel de ozonlaag aantast en CO2-emissie geeft, wordt het uitgefaseerd. Het gebruik van Freon 12 is al geruime tijd verboden. Sinds 2015 mag je de koelinstallatie ook niet meer bijvullen met Freon 22. Mijn koelinstallatie uit 1995, met Freon 22 als koudemiddel, is inmiddels verouderd. Je mag er nog wel mee koelen, maar als er een lekkage zou ontstaan mag je niet meer bijvullen met Freon 22. Ik zou daarvoor dan een nieuwer soort Freon kunnen gebruiken om bij te vullen of ik kan de installatie laten vervangen door een installatie met ammoniak of CO2. De interesse van de meeste telers tijdens het webinar gaat toch wel uit naar CO2-koelen.’

De koudemiddelentransitie maakte dat veel fruittelers deelnamen aan het webinar over nieuwe koudemiddelen, dat georganiseerd werd door de NFO-kring Midden-Nederland. De fruitteler: ‘Veel fruittelers stellen het gebruik van alternatieve koelmiddelen tot nog toe vaak uit omdat ze weten dat Freon een middel is dat goed koelt. En je moet ook een flinke investering doen bij omschakeling naar alternatieve koelmiddelen. Voor mij zou het ombouwen van de installatie (de verdamper, condensor, compressor en de leidingen) tot een installatie waarmee je met CO2 kunt koelen zo’n honderdvijftigduizend euro kosten. Daarbij gaat het om zeven koelcellen voor 500.000 kilo appels. Maar tot nog toe doet mijn oude koelinstallatie het nog steeds goed. Ik heb nog nooit een lekkage gehad. Met een nieuwe installatie ga je niet minder stroom verbruiken, en je gaat er ook niet per se beter mee koelen. Maar adviseur Frank van de Geijn vertelde de telers dat je met CO2-koelen appels én peren even goed en even lang kunt koelen als met Freon en dat de kwaliteit van het fruit er daardoor even goed door blijft. Supermarkten hebben de omslag naar CO2-koelen al eerder gemaakt. Dat gaf in het begin wat kinderziektes, bijvoorbeeld bij heel hoge buitentemperaturen, maar er zijn tegenwoordig steeds meer technische mogelijkheden om ook dan storingsvrij te kunnen blijven koelen. Naast alternatieve koeling en de kwaliteit van het fruit met CO2-koelen, kwam ook het veiligheidsaspect van de koelcellen ter sprake. Omdat er geen zuurstof in de koelcellen zit, is het uit veiligheidsoverwegingen vereist om een controle altijd met zijn tweeën uit te voeren. Ook is de instructie deuren en luiken, maar ook de schuurdeur, altijd op slot te doen en voor de zekerheid waarschuwingsborden te plaatsen.’

‘Het was een informatief webinar, dat aanzette tot verder nadenken over het gebruik van andere koelmiddelen. In Nederland zijn er inmiddels een tiental fruittelers die hun koelinstallatie hebben laten ombouwen met CO2 koelen. Ik heb besloten ook over te gaan op CO2-koelen, maar ik weet niet zeker of ik dat dit jaar al zal doen. Tegelijkertijd wil ik ook niet wachten tot ik een keer een lekkage krijg. Twee keer per jaar komen bij mij monteurs die de installatie nakijken. Van de Geijn raadde ons aan om dat ook zelf regelmatig met een metertje te doen, zodat een klein lek snel opgemerkt wordt. Maar verreweg de belangrijkste reden voor mijn keuze voor CO2-koelen als alternatief voor Freon is vooral dat de kwaliteit van het fruit goed blijft.’